GROTE FIETSTOUR AMSTERDAM

We beginnen deze fietstour door Amsterdam vanaf de Beurs van Berlage. De Beurs is gebouwd in 1903 en oorspronkelijk bedoeld om het oude beursgebouw van Zocher, dat op de plek waar nu de Bijenkorf staat, te ontlasten. De Beurs van Berlage heeft tot 1984 haar functie als beurgebouw kunnen verwezenlijken maar nadat in 1984 alle beursactiviteiten naar het ernaast gelegen gebouw waren overgeheveld worden er in de zalen van de Beurs van Berlage tal van tentoonstellingen en evenementen gehouden. Vanaf de Beurs van Berlage fietsen we over het Damrak naar het Centraal Station. Het Damrak was oorspronkelijk een recht stuk water dat de Dam met de Zuiderzee verbond. Tegenwoordig wordt het stuk van het Centraal Station naar de Dam ook wel de rode loper van de stad genoemd.

Het Centraal Station is ontworpen door Pierre Cuypers, deze Pierre Cuypers heeft ook het Rijksmuseum ontworpen en zoals je kan zien vertonen deze twee gebouwen dan ook veel overeenkomsten. Het Centraal Station, dat op drie kunstmatige eilanden is gebouwd, stuitte zeker in het begin op veel verzet, de bevolking van Amsterdam vond het maar een lelijk en katholiek bouwwerk dat het prachtige uitzicht over het IJ verpeste. Maar tegenwoordig worden deze meningen door maar weinig Amsterdammers nog gedeeld. Een leuk weetje is dat het Centraal Station op 8687 houten palen is gebouwd.

Vanaf het Centraal Station fietsen we over de Prins Hendrikkade in westelijke richting hierbij passeren wij het Victoria Hotel. Het Victoria Hotel is een ontwerp van Johann Friedrich Henkenhaf, deze Duitse architect was tevens de directeur van dit hotel. De bouw van dit hotel heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Voordat er namelijk begonnen kon worden met bouwen moesten de oorspronkelijke huizen worden opgekocht en gesloopt. Dit lukte maar half, ze konden namelijk alle huisjes behalve twee opkopen. Toen de tijd begon te dringen hebben ze maar besloten om het hotel om deze twee huisjes heen te bouwen en tot op de dag van vandaag staan deze twee kleine huisjes nog vier overeind. Vanaf 2001 mag het Victoria Hotel officieel de titel beschermd monument dragen. Vanaf het Victoria Hotel fietsen we door de Spuistraat richting de Torensluis.

De Torensluis is met haar 42 meter breed de breedste brug van Amsterdam. Deze brug stamt uit 1648 en dankt haar naam aan de toren die ooit bovenop de brug heeft gestaan ( de Jan Roodenpoortstoren ). Deze toren, oorspronkelijk bedoeld als verdedigingstoren, diende later als deel van een gevangenis. Nu gaat de legende dat dit de minst geliefde gevangenis van Amsterdam was, omdat de gevangenen onder de brug werden bewaard, dus bij overstromingen moesten zij maar zien of ze met hun koppie boven water konden blijven. Midden op de Brug staat het standbeeld van Multatuli ( het pseudoniem voor Eduard Douwes Dekkers ). Multatuli werd geboren in de buurt van de brug en geld als een van de belangrijkste schrijvers van de 19e eeuw, hij heeft o.a. de Max Havelaar geschreven, waarin hij de misstanden in Nederlands Indië beschreef.

Vanaf de Torensluis fietsen we door de Oude Leliestraat richting de Prinsengracht, hierbij passeren wij de Keizersgracht. Op de hoek van de Keizersgracht op nr. 174-176 om precies te zijn is het Astoria gebouw. Dit Jugenstil gebouw, ontworpen door de architecten H.H. Baanders en Gerrit van Arkel, is in opdracht van de Eerste Hollandsche Levensverzekeringsbank gebouwd en diende tevens als hoofdkantoor. Later heeft dit gebouw als hoofdkantoor voor Greenpeace gediend.

Bij de Prinsengracht fietsen we naar rechts en gaan we door tot we bij de Noordermarkt uitkomen. De Noordermarkt is het grootste plein van de Jordaan. Elke maandagochtend is er een lapjesmarkt en op zaterdag is hier een boerenmarkt te vinden. Hier kan je, naast biologische groenten en fruit, ook biologisch brood, kaas en zelf thee kopen. De Noorderkerk die deze Noordermarkt domineert is uit 1623 en waarschijnlijk ontworpen door de stadsarchitect Hendrick de Keyser. Op de hoek van de Noordermarkt, namelijk op nr. 43, staat café Winkel, volgens kenners kan je hier de lekkerste appeltaart van Amsterdam eten.

Vervolgens fietsen wij door tot de Brouwersgracht. De Brouwersgracht is door lezers van het Parool uitgekozen tot mooiste straat van Amsterdam en als je om je heen kijkt zie je ook wel waarom. In de 16e en 17e eeuw stonden op deze gracht veel bierbrouwerijen vandaar dan ook de naam maar tegenwoordig staat de Brouwersgracht vol met gerenoveerde pakhuizen die zijn omgebouwd tot luxe appartementen. Op de hoek van de Brouwersgracht Prinsengracht, op nr. 2 zit café Papeneiland. Volgens de legende maakte de kelder vroeger deel uit van een vluchtroute van de tegenover gelegen kerk. Bij onlusten konden de katholieken via een gang onder de gracht door naar het café vluchten. Vandaar ook de naam Papeneiland, want papen werd in die tijd gebruikt als scheldnaam voor de katholieken.

Vervolgens fietsen we naar de Lindengracht. De Lindengracht is net zoals bijna alle grachten in de Jordaan gedempt. Maar voor de demping vond hier het door de Jordanese erg geliefde ‘palingtrek spel’ plaats, zo ook in de zomer van 1886. Maar in 1886 verliep het palingtrekken anders dan anders, er brak namelijk een gigantische opstand uit, met als gevolg dat er aan het eind van de dag meer dan 200 gewonden en 25 doden waren gevallen. Deze dag staat ook wel bekend als de Palingoproer De oproer begon toen de politie het Palingtrekken wilde stoppen, omdat ze het een wreed volksvermaak vonden en het touwtje met de paling eraan doorknipten. De Jordanese werden woest en uiteindelijk moest het leger er aan te pas komen om de opstand de kop in te drukken.

Als we via de Tweede Anjeliersdwarsstraat in zuidoostelijke richting fietsen staan we aan de voet van die oude Wester. De Westertoren is, met 85 meter hoog, de hoogste kerktoren van Amsterdam. De gehele kerk is ontworpen door de stadsarchitect Hendrick de Keyser. Het orgel van de Westerkerk dateert van 1686 en mag zeker indrukwekkend genoemd worden. In de Westertoren hangen maar liefst 49 klokken die met regelmaat van zich laten horen. Anne Frank beschreef deze klokken ook wel in haar dagboek. In Westerkerk is Koningin Beatrix getrouwd en Rembrandt van Rijn begraven.

Als we doorfietsen de Prinsengracht over komen we op een gegeven moment bij het Johnny Jordaanplein. Het Johnny Jordaanplein is het voorste gedeelte van de Elandsgracht, hier staan de standbeelden van Johnny Jordaan, Johnny Meijer, Manke Nelis, Tante Leen en Jan en Mien ( de ouders van René Froger ). De echte naam van Johnny Jordaan was Johannes Hendricus van Musscher. Als kleine jongetjes zongen Johnny Jordaan en zijn neefje Careltje Verbrugge ( Willy Alberti ) in de Jordanese cafés om een zakcentje te verdienen. Na de oorlog kreeg Johnny Jordaan een baantje als zingende kelner in café de Kuil, maar pas toen hij de zangwedstrijd won en tot de nieuwe stem van de Jordaan werd uitgeroepen, werd hij in een klap een bekende Nederlander.

Vanaf het Johnny Jordaanplein fietsen we via het Leidseplein het Vondelpark in. Het Vondelpark is het bekendste park van Amsterdam en misschien wel van heel Nederland. Het Vondelpark werd in 1864 aangelegd naar een ontwerp van de architect Zocher, op initiatief van de gegoede burgerij, die meer groen en frisse lucht in de nabijheid wilde hebben. Het park is vernoemd naar de bekende dichter en toneelschrijver, Joost van den Vondel. Nadat er in 1867 en standbeeld van hem in het park werd neergezet, werd het park omgedoopt tot Vondelpark. Het Vondelpark is aangelegd in een Engelse landschapsstijl, dit is een tegenhanger van de Franse landschapstijl, en is minder strak en frivoler.

Vanaf het Vondelpark fietsen we naar het Museumplein. Het Museumplein is het grootste plein van Amsterdam en vooral tijdens de zwoele zomermaanden is het er goed toeven. Het Museumplein heeft er niet altijd zo uitgezien. Ooit liep hier een snelweg, die ook wel de kortste snelweg van Nederland werd genoemd maar in 1990 kreeg de Deense architect, Sven Andersson de opdracht om dit plein aan een metamorfose te onderwerpen, wat toch goed gelukt is.

Aan de kop van het Museumplein staat het Rijksmuseum. Het Rijksmuseum is het grootste museumgebouw van Nederland, dit gebouw is ontwerpen door dezelfde architect als van het Centraal Station; namelijk architect Pierre Cuypers. Het Rijksmuseum is onderdeel van de staat en herbergt de grootste kunst collectie van het land. Een leuk weetje is dat het Rijksmuseum is gebouwd op 8000 houten palen. Op dit moment zijn ze nog bezig met de renovatiewerkzaamheden maar hij moet 2013 toch echt af zijn. Pal tegenover het Rijksmuseum staat het concertgebouw, het Concertgebouw is een ontwerp van de architect A.L. Van Gendt en volgens de klassieke muziekkenners is heeft de grote zaal van het Concertgebouw de beste akoestiek ter wereld.

Vanaf het Rijksmuseum fietsen wij het spiegelkwartier in. Dit is ‘the place to be’ Voor de kunst en antiekliefhebbers. Dit gedeelte van Amsterdam zit vol met antiquairs en kunstgaleries. Vooral de Spiegelgracht en de Nieuwe Spiegelstraat zit barstensvol met deze winkeltjes. Aan het eind van de Nieuwe Spiegelgracht zit het Italiaanse restaurant Pasta e Basta en het speciale aan dit restaurant is dat de bediening hier niet alleen het eten serveert maar ook hun zangkunsten vertonen.

Het Amstelveld is een rustig en lommerrijk pleintje waar je even helemaal tot rust kan komen. Midden op het Amstelveld staat de Amstelkerk, deze kerk werd tussen 1668 en 1670 gebouwd naar het ontwerp van Daniel Stalpaert. Deze kerk zou eigenlijk dienen als noodkerk totdat de grote kerk zou worden gebouwd. Maar tot op de dag van vandaag is deze grote kerk nooit gebouwd en staat de noodoplossing nog vier overeind.

Vanaf de Magere Brug hebben wij een prachtig uitzicht over de Amstel. Aan de ene kant zie Circus Caré en het Amstel Hotel en als je, je omdraait zie je de Hermitage en de Stopera. In 1981 werd besloten om met de bouw van een nieuw stadhuis en opera te beginnen. In de volksmond werd dit gebouw ook wel de Stopera genoemd. De combinatie tussen stadhuis en opera.

Sinds de opening in 2009 was de Hermitage al meteen een enorm succes. Maar het pand is niet als museum bedoeld want oorspronkelijk was het Amstelhof een onderkomen voor oude van dagen. Als je toen der tijd in aanmerking wilde komen voor een woning in het Amstelhof moest je wel aan een aantal criteria voldoen, je moest allereerst vrouw en ouder dan 50 jaar zijn, minimaal 10 jaar lid van de kerk en al zeker 15 jaar in Amsterdam wonen.

De eerste Joden die naar Amsterdam kwamen, zo rond de 16e eeuw, vestigden zich eigenlijk meteen al in de buurt rondom de Jodenbreestraat. Veel gilden waren echter verboden voor Joden en daarom hielden zij zich voornamelijk bezig met de handel, zoals marktkoopman en straatventer op de Nieuwmarkt en het Waterlooplein. Tot aan de 2e W.O. Was deze buurt een echte Joodse buurt, maar na de 2e WO was daar niks meer van over gebleven en was de Jodenbuurt een verlaten en vervallen wijk. Er zijn nog maar weinig authentieke woningen bewaart kunnen blijven, het Rembrandthuis op nr. 4 van de Jodenbreestraat is er eentje van. Als je de Jodenbreestraat helemaal doorfiets gaat deze over in de Sint Antoniesbreestraat.

Halverwege de Sint Antoniesbreestraat bevindt zich het Zuiderkerkhof. Als je met de fiets in de hand het Zuiderkerkhof op loopt zul je oog in oog komen te staan met de Zuiderkerk. De Zuiderkerk werd in 1614 ontworpen door Hendrick de Keyzer. De Keyzer wordt ook wel de stadsarchitect van Amsterdam genoemd omdat veel bijzondere bouwwerken van zijn hand zijn, waaronder de ‘wereldberoemde’ Westerkerk, het Oost Indisch Huis en het Huis met de Hoofden. Hendrick de Keyzer ligt dan ook in deze kerk begraven. Vanaf het Zuiderkerkhof gaan we weer de Sint Antoniesbreestraat in en deze fietsen we helemaal uit tot we op de Nieuwmarkt komen.

Midden op de Nieuwmarkt staat de Waag. De Waag maakte oorspronkelijk deel uit van de stadsmuur die om de binnenstad van Amsterdam heen liep, het was de toegangspoort tot de stad en werd de Sint- Antoniespoort genoemd. Nadat de verdedigingsmuur in de 16e eeuw door stadsuitbreidingen haar functie verloor werd deze afgebroken. Dit bracht met zich mee dat de Sint-Antoniespoort in de zeventiende eeuw een nieuwe functie kreeg. De Sint Antoniespoort moest namelijk gaan dienen als nieuw waaggebouw, dit om het oude Waaggebouw op de Dam te ontlasten. Bovenin werden de gilden van de smeden, schilders, metselaars en chirurgijnen ondergebracht. In dit gebouw heeft Rembrandt ook zijn beroemde schilderij de De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp geschilderd. Vanaf de Waag fietsen we door de Zeedijk op.

De Zeedijk is een van de oudste straten van Amsterdam. Oorspronkelijk was het, zoals de naam al doet vermoeden, een dijk die Amsterdam tegen de zee moest beschermen. Maar deze functie is na de vele stadsuitbreidingen een beetje in het water gevallen en tegenwoordig is het een levendige Amsterdamse straat. Een leuk detail is dat de straatnaambordjes van de Zeedijk ook in het Chinees zijn, dit omdat deze straat het centrum van de Amsterdamse Chinatown is. Op nr 106 van de Zeedijk staat zelfs een echte Chinees boeddhistische tempel namelijk de He Hua Tempel ( de Lotusbloem tempel ). Als we de Zeedijk helemaal door fietsen komen we bij café in ‘t Aepjen.

Op nr. 1 van de Zeedijk zit café in ‘t Aepjen. De legende gaat dat in dit houten huis oorspronkelijk een herberg was gevestigd en volgens deze legende kon men in de herberg de rekeningen niet alleen met keiharde munten maar ook met apen voldoen, de toenmalige herbergier was namelijk dol op aapjes. Maar het grote nadeel van apen was wel dat ze vlooien hadden, dus als een matroos al krabbend door de binnenstad van Amsterdam liep dan wisten de Amsterdammers dat hij in de aap had gelogeerd. Tegenwoordig heeft Amsterdam nog twee huizen met een houten voorgevel. Tegenover dit café staat de Sint Olafskapel, deze kapel is waarschijnlijk gewijd aan de Sint Odulphus, de beschermheilige van de mensen die aan het water woonden. Aan het eind van de Zeedijk gaan we naar links en fietsen we de Warmoesstraat in.

De Warmoesstraat is een van de oudste straten van Amsterdam. Ooit was de Warmoesstraat een dijk waarop veel groentekwekerijen en moestuinen te vinden waren. Waarschijnlijk komt de Warmoesstraat op deze manier ook aan haar naam, want warmoes was een soort van groente. Voor dat de grachtengordel was aangelegd gold de Warmoesstraat als een van de chiquere straten maar toen veel van deze kooplieden verhuisden naar de ‘nieuwe’ grachtengordel veranderde deze straat in een gezellige winkelstraat. Aan het eind van de vorige eeuw was de Warmoesstraat net als de Zeedijk een gevaarlijke straat waar overlast door drugsgebruikers schering en inslag was. Maar tegenwoordig is het tij gekeerd en is de Warmoesstraat weer een levendige en bruisende straat in hartje Amsterdam.

Als we de Warmoesstraat helemaal uitfietsen komen we bij de Dam uit. Oorspronkelijk stond op deze plek een dam in de Amstel, deze dam was de verbinding tussen de eerste twee straten van Amsterdam namelijk de Warmoesstraat en de Nieuwendijk. Midden op de Dam staat het Nationale Monument dit monument is hier in 1956 geplaatst ter nagedachtenis van alle slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. De Dam wordt omringt door een aantal markante gebouwen, waaronder; de Nieuwe Kerk, het Paleis op de Dam en de Bijenkorf. Het Koninklijk Paleis werd in de 17e eeuw gebouwd naar een ontwerp van de architect Jacob van Kampen. Het gebouw was oorspronkelijk bedoeld als stadhuis en wordt gerekend tot een van de ( of misschien wel het belangrijkste ) bouwwerken van de Gouden Eeuw.

Bij de Dam gaan we naar rechts en fietsen we de Damrak op tot we weer bij de Beurs van Berlage uitkomen. Bij de Beurs van Berlage zijn we tevens bij het einde van deze fietstour aanbeland.

Wilt u deze tour onder begeleiding van een professionele gids?Fietstour Amsterdam